Zdrowie serca kobiet: Tako-tsubo czyli zespół złamanego serca

Tako-tsubo jest kardiomiopatią stresową, która dotyka głównie niespokojne kobiety w okresie menopauzy i stanowi od 1 do 2% hospitalizacji z powodu zawału serca rocznie. Jak ją rozpoznać? Jak leczyć?

Nie tylko niepowodzenia miłosne łamią serce. Niektóre sytuacje stresowe, takie jak izolacja (szczególnie z powodu obecnej sytuacji pandemii Covid), niepewność ekonomiczna, trudności zawodowe, presja w pracy, problemy małżeńskie... mogą mieć wpływ na zdrowie serca.

Tako-tsubo: co to jest?

Tako-tsubo, zwany również zespołem złamanego serca lub kardiomiopatią stresową, ma objawy podobne do zawału serca, ale nim nie jest. Większość przypadków (aż 90%) dotyczy kobiet w wieku postmenopauzalnym. Średni wiek występowania to 67 lat.

Kardiomiopatia to zespół objawów spowodowany przejściowym zaburzeniem czynności skurczowej lewej komory serca przy braku istotnych zmian miażdżycowych w naczyniach wieńcowych. Objawy wyglądają groźnie i do złudzenia przypominają ostrą niewydolność serca. Należy bezwzględnie skontaktować się lekarzem, ponieważ, podobnie jak w przypadku zawału serca lub udaru mózgu, liczy się każda minuta.

Czynniki wyzwalające

Utrata bliskiej osoby, informacja o ciężkiej chorobie, wypadek, izolacja, intensywne zmęczenie fizyczne lub psychiczne są czynnikami wyzwalającymi kardiomiopatię. Atak naśladuje zawał mięśnia sercowego, ale nie jest to zawał serca, ponieważ nie dochodzi do uszkodzenia tętnic wieńcowych. Jest wynikiem nagromadzenia stresu, co prowadzi do emocjonalnej kruchości i paraliżu mięśnia sercowego.  Podczas ostrego stresu współczulny układ nerwowy wyzwala produkcję katecholamin (hormonów stresu), które przyspieszają akcję serca, podnoszą ciśnienie krwi i obkurczają naczynia wieńcowe. Masywne uwalnianie tych hormonów może spowodować, że część serca przestanie się kurczyć. "Balonuje", czyli przybiera postać amfory (tako-tsubo: japońska nazwa pułapki na ośmiornice), co może prowadzić do ostrych zaburzeń rytmu serca, nagłego zgonu i zatorów tętniczych.

Objawy:

• duszności
• bladość
• długotrwały ból w klatce piersiowej, który może promieniować do ramienia, szczęki
• przyspieszony oddech
• utrata przytomności
• napady lęku
• zaburzenia świadomości.

Tako-tsubo dotyka głównie kobiet: na jednego mężczyznę przypada dziewięć kobiet. Tym bardziej, gdy są niespokojne lub w okresie menopauzy. Kobiety są bardziej dotknięte niż mężczyźni, to dlatego, że są one znacznie bardziej wrażliwe na działanie hormonów stresu i ich tętnice łatwiej się kurczą. Ponadto, po menopauzie nie są już chronione przez naturalny estrogen. W pryzpadku wystąpienia jendogo bądź większej ilości objawów należy skonsultować się z kardiologiem.

Dzięki kilku badaniom można stwierdzić, czy jest to tako-tsubo, a nie zawał serca.

W szpitalu kardiolodzy wykonują elektrokardiogram, przedstawiający rozproszone nieprawidłowości, nie odpowiadające konkretnemu obszarowi wieńcowemu, które występują również w zapaleniu mięśnia sercowego, zaś badanie ultrasonograficzne wykazuje balonowatość serca.  Mierzone są również troponiny (biologiczne markery serca) oraz hormony stresu. Ważnym badaniem jest rezonans magnetyczny serca, który w przypadku tako-tsubo ujawnia obrzęk z problemami z wychwytywaniem środka kontrastowego

Odpowiednia higiena życia jest niezbędna dla zdrowia serca kobiet... i mężczyzn oczywiście też! Wymaga to wdrożenia nawyków.

• Dieta, bogata w warzywa, pokarmy oparte na pełnym ziarnu, owoce, ryby, drób, białe mięsa. Unikanie produktów słodkich, słonych, a także kofeiny, teiny, alkoholu.
• Codzienne odprężenie, krótka drzemka 15 do 20 minut każdego dnia w południe jest bardzo zalecana
• Zdrowy sen minimum 7-8 godzin
• Aktywność fizyczna, 20min dziennego spaceru
• Nie wolno dusić w sobie negatywnych emocji.